In Nederland is de vraag naar bouwkavels voor zelfbouwwoningen groot, maar het aanbod blijft achter. Voor veel mensen is het bouwen van hun eigen huis een droom: een woning die volledig aan hun wensen voldoet, van de indeling tot de afwerking. Maar waar in Nederland maak je de meeste kans op een zelfbouwkavel? Laten we eens kijken naar de recente cijfers en wat deze ons kunnen vertellen.
Waarom zijn bouwkavels schaars?
De schaarste aan bouwkavels heeft meerdere oorzaken. Ten eerste is er een gebrek aan beschikbare grond in stedelijke gebieden. Gemeenten zijn vaak terughoudend met het uitgeven van grond vanwege de druk om voldoende betaalbare woningen te realiseren. Daarnaast speelt de stikstofcrisis een rol, waardoor bouwprojecten vertraging oplopen of zelfs stilgelegd worden. Verder zijn er complexe regelgeving en lange procedures die de uitgifte van bouwkavels vertragen.
Wat zeggen de cijfers?
Uit recente gegevens over de uitgegeven bouwvergunningen voor zelfbouwwoningen in verschillende gemeenten, zien we interessante trends. Hier is een overzicht van de top 20 gemeenten met de meeste bouwvergunningen van 2020 tot en met 2023:
| Gemeente | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | 2024 |
|---|---|---|---|---|---|
| Almere | 421 | 260 | 174 | 49 | 99 |
| Hardenberg | 52 | 108 | 113 | 79 | 82 |
| Enschede | 78 | 88 | 89 | 44 | 35 |
| Oss | 70 | 66 | 73 | 55 | 64 |
| Deventer | 55 | 70 | 77 | 65 | 57 |
| Raalte | 78 | 56 | 44 | 67 | 75 |
| Emmen | 71 | 91 | 84 | 56 | 17 |
| Midden-Groningen | 63 | 88 | 59 | 46 | 43 |
| Barneveld | 102 | 52 | 43 | 64 | 38 |
| Westerkwartier | 78 | 81 | 28 | 54 | 56 |
| Oldambt | 35 | 92 | 81 | 40 | 30 |
| Westland | 102 | 50 | 62 | 34 | 29 |
| Meierijstad | 73 | 60 | 47 | 32 | 65 |
| Ede | 76 | 58 | 50 | 66 | 24 |
| Midden-Drenthe | 82 | 77 | 34 | 25 | 27 |
| Zwolle | 41 | 46 | 68 | 38 | 51 |
| Hoeksche Waard | 60 | 82 | 57 | 17 | 28 |
| Tilburg | 69 | 81 | 45 | 20 | 18 |
| Noordoostpolder | 36 | 62 | 39 | 32 | 62 |
| Lelystad | 84 | 80 | 33 | 14 | 19 |
Bron: CBS Bouwvergunningen woonruimten; type, opdrachtgever, eigendom, gemeente
Almere: De onbetwiste koploper
Almere blijft met grote afstand de gemeente waar de meeste bouwvergunningen voor zelfbouw zijn afgegeven. Gemiddeld ging het in de afgelopen vijf jaar om ruim 200 vergunningen per jaar. Daarmee blijft de stad dé plek voor zelfbouwers, mede dankzij de ruimtelijke opzet en actieve nieuwbouwprojecten.
Hardenberg en Enschede: stabiel hoog
Op ruime afstand volgen Hardenberg en Enschede, met respectievelijk gemiddeld 86,8 en 66,8 vergunningen per jaar. Beide gemeenten bieden volop kansen voor zelfbouw, vaak met gunstigere grondprijzen dan in de Randstad. Hardenberg heeft daarnaast een vrij constante instroom van nieuwe kavels, terwijl Enschede bekendstaat om zijn mix van stedelijke en landelijke bouwlocaties.
Oss, Deventer en Raalte: sterke middenmoot
Met gemiddelden rond de 64–66 vergunningen per jaar behoren Oss, Deventer en Raalte tot de sterke middenmoot. Vooral Raalte viel op in 2024 met een flinke stijging ten opzichte van voorgaande jaren.
Brede spreiding in het noorden, oosten en zuiden
Emmen, Midden-Groningen, Barneveld en Westerkwartier zitten met 59–63 vergunningen per jaar stevig in de subtop. Ook Oldambt, Westland, Meierijstad en Ede scoren consistent. Wat opvalt, is dat deze gemeenten verspreid liggen over heel Nederland — van Groningen tot Zuid-Holland en Noord-Brabant.
Opvallende stijgers en stabiele kleintjes
Midden-Drenthe, Zwolle, Hoeksche Waard, Tilburg, Noordoostpolder en Lelystad completeren de top 20, met gemiddelden rond de 46–49 vergunningen per jaar. Vooral Noordoostpolder liet in 2024 een opvallende piek zien, terwijl Zwolle zich juist onderscheidt met een stabieler patroon.
Conclusie
De schaarste aan bouwkavels blijft een uitdaging, maar de data laten zien dat er duidelijke hotspots zijn voor zelfbouw. Almere staat al jaren bovenaan, maar ook gemeenten als Hardenberg, Enschede en Oss bieden veel kansen. Voor wie flexibel is in locatiekeuze, liggen er verspreid over het land interessante mogelijkheden — zowel in grote steden als in kleinere gemeenten. Bekijk zeker de kavels in jouw voorkeursregio om te zien waar op dit moment de meeste beweging zit.